Klompenmaker

Op de kleine boerderijen  in de Achterhoek was het in de negentiende eeuw vaak armoe troef.

Vooral in de wintermaanden konden een heleboel kleine boeren de touwtjes maar nauwelijks aan elkaar knopen. Boeren en daghuurders zochten een bijverdienste en een van die bijverdiensten was het maken van klompen. Hieruit zijn later kleine klompenmakerijen ontstaan. Vaak eenmansbedrijfjes en soms met een knecht.

Het klompen maken was tot de jaren dertig van de vorige eeuw vooral handwerk. Met eenvoudig gereedschap werd een boomstam van populieren- of wilgenhout bewerkt tot het maken van een klomp. Rond 1940 deed de mechanisatie zijn intrede en werden de klompen machinaal en in serie vervaardigd.

De werkwijze voor het maken van een klomp:

De ouderwetse klompenmaker ging op bezoek bij boeren en  grondbezitters om  populieren of wilgenhout te kopen met een mooie rechte stam. De bomen werden gekapt met een bijl en als de boom gevallen was, werden de takken met een bijl of hiep eraf gehakt. De kale stammen werden met paard en wagen naar het huis of werkplaats van de klompenmaker getransporteerd.

Omdat het hout nog vochtig en daarmee goed te bewerken was, werd begonnen de stam met een trekzaag aan bollen te zagen die een lengte hadden van een klomp. Vervolgens werden de bollen op een houwpoer met een kloofbijl in segmenten gekloofd. Een segment had de goede grootte zodat er een klop uit gemaakt kon worden.

Met behulp van een klompenmakersbijltje werd de ruwe vorm van de klomp uitgehakt en daarna  met een haalmes bewerkt zodat de buitenkant van de klomp klaar was.

Vervolgens begon men met het uithollen van de klompen. De ruwe klompen (altijd een linker en rechter tegelijk) werden in het blok vastgeklemd en uitgeboord met verschillende boren. Daarna werden de voorgeboorde klompen met een bodemmes en een hielmes op maat gemaakt.

Hierna werden de klompen afgewerkt met een stuk glas, schraapstaal of schuurpapier. Meestal werden de klompen dan nog geschilderd en op een klompenrek te drogen gelegd.

Na het drogen konden de klanten komen om een paar klompen uit te zoeken.

Als een klomp niet goed paste, werd die ter plaatse bijgewerkt totdat de klomp als gegoten zat.